Киhи аймах көлүөнэттэн көлүөнэҕэ, үйэттэн үйэҕэ муспут бараммат баайа, уостубат кылаата барыта кинигэҕэ киирэр. Айымньы буолар үтүөҕэ — кэрэҕэ үөрэтээччи, киьи дууhатын байытааччы, өркөн — өйү саҕааччы.
Айымньы киэҥ кэми, буолан ааспыт араас событиелары хабан көрдөрөр, оччотооҕу саха дьонун олоҕун-дьаһаҕын, дьылҕатын сиһилии көрдөрөр историческай хабааннаах роман буолар. Николай Якутскай норуот сэһэннэрин, үһүйээннэрин тоҕоостоохтук туһанар.
Хайа баҕарар эдэр киһиэхэ оскуола кэминээҕи саастара инники олоҕун түстүүр, кэскиллээх идэтин баһылыырыгар олук уурар олус интэриэһинэй уонна эппиэтинэстээх кэмэ. Эдэркээн киһи өйө-санаата уларыйарын, олоххо бэйэтин суолун көрдөөн булар дьулуурун туһунан этэр-кэпсиир уонна кыһалҕаларын өйдүүр роман бу буолар.
Бу айымньы бэйиэт төрөөбүт норуотун дьылҕатын уонна аныгы аан дойду кыһалҕаларын туһунан дириҥ толкуйун өтө көрөн ойуулуур. Кини биһигини кэлэр олоххо буолуохтаах сүнкэн уларыйыыларын көрдөрбутэ, сэрии кутталыттан сэрэтэрэ.
Норуот номоҕор олоҕуран суруллубут драма. Икки ыал олоҕо көстөр. Биирдэрэ сэниэ, баай да диэххэ сөп. Биирдэрэ дьадаҥылар. Бу ыал оҕолоро баай кыыһа Ньургуһун, дьадаҥы ыал оҕото Лоокуут бииргэ улааппыттара. Бэйэ бэйэлэрин таптаһаллар. Ньургуһун аҕата кыыһын баай ыал уолугар кэргэн биэрэргэ быһаарынар.
Пьесаҕа суруйааччы саха дьонун дууһата, санаата-өйдөбүлэ сайдыы араас кэрдииһигэр турарын көрдөрөр. Манчаары оҕо сааһыгар амарах сүрэхтээҕэ, көнөтө-көссүөтэ көстөр. Тулаайах хаалан баран Манчаары баай абаҕата Чоочоттон атаҕастанан уонна кыра дьадаҥы, хамначчыт дьон дьиикэй батталтан сору-муҥу көрөллөрүн аһынан, онтон абаккаран иэстэһэр санааҕа турунар.
Арамаан сүрүн геройа учуутал Сергей Аласов 40-чалаах кэргэнэ суох киһи. Кини маҥнайгы тапталын төрөөбүт-үөскээбит Арыылааҕар үлэлии кэлэн, көрсөн, атын киһиэхэ кэргэн тахсан олорорун билэр. Ромаҥҥа оскуола эрдэҕинээҕи ыраас маҥнайгы тапталтан саҕалаан, бүтүн норуот кыһалҕатыгар, дьылҕатыгар тиийэ сыһыаннаах проблемалар таарыллаллар.
Роман маҥнай «Тулаайах оҕо» аатынан 1983 с. бэчээттэммитэ. Онтон 1995 с. «Бүтэй Бүлүү» диэн аатынан тахсыбыта. Нуучча кэлиэн иннинээҕи саха норуотун олоҕун киэҥник хабан көрдөрөр историческай роман ааҕааччы биһирэбилин ылбыта, Даланы романист быһыытынан дьоҥҥо-сэргэҕэ билиһиннэрбитэ.
Манна ааптар ийэтин оҕо сааһа хайдах курдук кыһалҕалаахтык, ону тэҥэ дьоллоохтук ааспытын туһунан тоҕус аҥаар сылы быһа тиһэн суруйбутун туһунан кэпсэнэр. Ол курдук, бу айымньы иитэр-үөрэтэр суолтата улахан. Бу айымньы геройун кытта тэҥҥэ араас мүччүргэннээх түгэннэргэ түбэһэҕин, кини туһугар өйдүүн-санаалыын долгуйаҕын, аһынаҕын, ытыыгын…
Ромаҥҥа былаас уларыйар кэмигэр саха олоҕо олус киэҥ хорутуулаахтык уонна кырдьыктаахтык ойууланан көрдөрүллүбүт. Сүрүн герой Микиитэ Лэглээрин уобараһыгар оччотооҕу оҕо киһи үүнэн-сайдан иһиитин, кини характера түстэниитин, киһи — хара буола улаатыытын суруйааччы бэркэ сыныйан ойуулаабыт.